"Polscy terroryści" - Wojciech Lada

[źródło]

                Terroryzm w dzisiejszych czasach kojarzy się właściwie ze wszystkim, co najgorsze: z panicznym strachem, fanatyzmem, bezsensowną śmiercią i szkodami, zarówno fizycznymi jak i psychicznymi, z którymi przed długi czas trudno jest przejść do porządku dziennego. Okazuje się jednak, że dawniej słowo to mogło mieć inny wydźwięk, choć właściwie znaczenie tego słowa niewiele się zmieniło. Ponieważ na początku XX wieku, kiedy Polska walczyła o wolność za czasów Piłsudskiego, terrorystami nazywano bojowników, ludzi którzy atakowali banki, składy kolejowe czy organizowali ataki na przedstawicieli okupantów. I choć nieobce były wtedy bomby, rozlew krwi i straty w mieniu, ludzie odpowiedzialni za tego typu działania walczyli o wolność, próbując wzbudzić strach nieprzyjacielu. Czy zatem można wywnioskować, że wtedy terroryzm mógł mieć w minimalnym stopniu wydźwięk... pozytywny? Oceńcie sami. A pomóc może w tym książka "Polscy terroryści" Wojciecha Lady od wydawnictwa Znak Horyzont. 

                W tej niezwykłej książce czytelnik poznaje początki szkół bojowników w Polsce, małe jak i duże akcje, mające na celu zarówno zdobycie pieniędzy na zaopatrzenie, jak i ataki chociażby na sklepy monopolowe. To akcje, których celem było zneutralizowanie wrogiej jednostki a także sabotaże, które miały odpowiednio nastraszyć przeciwnika. Wszystko to w wierze, że odpowiedzialni za nie ludzie walczyli o to, by przyszłość była choć trochę lepsza. I choć wrogowie nazywali ich terrorystami, oni do samego końca myśleli o sobie jak o wojownikach, którzy małymi kroczkami są w stanie pokonać giganta. 

"Pomijając rosnące od lat 80. XIX wieku rozgorączkowanie robotniczych tłumów, z roku na rok coraz silniej podlewane socjalistyczną agitką, rozpowszechnienie terroryzmu, jego w zasadzie masowy charakter da się wytłumaczyć kwestiami czysto praktycznymi - dostępem do pistoletów i bomb."

                Przyznam szczerze, że mimo wszystko spodziewałam się dużo bardziej przychylnej laikowi książce, bardziej fabularyzowaną. Tymczasem mamy tutaj do czynienia bardziej z formą reportażu, publicystycznym opisem tamtejszych czasów i zwyczajów, czy akcji dywersyjnych. Momentami miałam także wrażenie, że całość jest dość chaotyczna, przez co dość często gubiłam się w tym, czy nadal jesteśmy w tym samym wątku co chwilę wcześniej. 

                Niemniej, jest to pozycja dla miłośników początków XX wieku obowiązkowa. Życie w atmosferze wojny jest tutaj przedstawione z perspektywy samych zainteresowanych, książka ta wypełniona jest wypowiedziami ludzi, którzy brali udział w akcjach "polskich terrorystów". Dzięki temu całość nabiera realizmu, a zrozumienie, że w taki właśnie sposób mogło wyglądać życie w tamtych czasach napawa niepewnością, ale także nieskończoną ciekawością odnośnie tego, co będzie działo się dalej. No i niezwykły aspekt, mający wielką siłę zwłaszcza w teraźniejszości, kiedy o terroryzmie tyle się mówi: czy bojownicy z czasów opisywanych przez Wojciecha Ladę rzeczywiście byli terrorystami? 

"Terror spontaniczny i chaotyczny, nieustanny ciąg małych aktów zemsty zamienił się w zemstę powszechną - terror zorganizowany, ubrany w regulaminy i ujęty w precyzyjne zasady."

                Tak jak napisałam wcześniej, mimo płynnego stylu pisania autora, moim zdaniem jest to pozycja zdecydowanie dla wielbicieli historii z przełomu XIX i  XX wieku. Sama osobiście wolę bardziej fabularyzowaną historię, dlatego w tym przypadku przez większość czytania po prostu się nudziłam, mając przed oczyma swoje stare podręczniki do historii. Niemniej warto przekonać się na własnej skórze, a miłośnicy historii, nie czekajcie! 

 Ocena: 7/10

Za możliwość przeczytania książki, bardzo dziękuję Księgarni internetowej - Tania Książka

~Monika Majorke

[Sense of Reading]