"Shirley" - Charlotte Brontë

[źródło]

Jak już Wam wielokrotnie wspominałam, klasyką angielskiej literatury zaczęłam interesować się już w dzieciństwie i przez wiele kolejnych lat, zainteresowanie to tylko przybrało na sile. Wprost nie mogę się oprzeć pięknemu językowi oraz charyzmatycznym bohaterom, ożywionym na kartach powieści. Moimi ulubionymi autorkami tamtego okresu są Jane Austen oraz Charlotte Brontë i to właśnie powieść tej ostatniej, mam dziś ogromną przyjemność recenzować, we współpracy z wydawnictwem MG, a której Book Paradise dumnie patronuje.

Północna Anglia, 1811 rok. Młody właściciel lokalnej fabryki Robert Moore postanawia sprowadzić nowoczesne maszyny, które dziesięciokrotnie mają zwiększyć efektywność produkcji. Nie podoba się to okolicznym mieszkańcom, którzy obawiają się o swoje miejsca pracy. Konflikt między właścicielem a pracownikami narasta, przybierając coraz to skrajne formy. Jednocześnie, nowe maszyny nie przynoszą oczekiwanych zysków, a nad młodym przedsiębiorcą wisi widmo bankructwa. 

Aby tego uniknąć, mężczyzna postanawia zabiegać o względy młodej, energicznej dziedziczki Shirley Keeldar, mimo że jego serce należy do skromnej i cichej przyjaciółki Shirley – Caroline Helstone, która odwzajemnia jego uczucie. Sama Shirley nie jest przekonana do aranżowanego małżeństwa, tym bardziej, że jej serce bije szybciej na widok jednego z pracowników rodziny, który mimo oczywistych zalet, jest człowiekiem niższego stanu. Czy w tak zagmatwanym labiryncie uczuć, bohaterowie odnajdą swoje szczęśliwe zakończenie?

"Najważniejszą wiedzą, którą człowiek powinien posiąść, jest znajomość samego siebie i kierunku, w którym on sam podąża."

Shirley to druga powieść Charlotte Brontë, po niezwykle entuzjastycznie przyjętych Dziwnych losach Jane Eyre, która przez wiele lat nie mogła doczekać się polskiego tłumaczenia. Na szczęście w tym roku wydawnictwo MG postanowiło przedstawić tę historię polskiej publiczności co okazało się prawdziwym strzałem w dziesiątkę. Piękna opowieść przyjaźni dwóch kobiet, na tle burzliwych przemian społecznych północnej Anglii, to prawdziwa gratka dla wszystkich miłośników tego typu literatury.

Charlotte Brontë

To co najbardziej ujęło mnie w pierwszej powieści Charlotte Brontë czyli Dziwnych losach Jane Eyre to fakt, że jest to powieść o kobiecie dla innych kobiet. Kobiecie niezależnej, silnej, trzeźwo patrzącej na otaczający ją świat, którą z całą pewnością można nazwać prowodyrem feminizmu w tamtym okresie. Podobnie jest również z Shirley. Historia ta opowiada o dwóch zupełnie różnych kobietach, które mimo oczywistych różnic, połączyło gorące i szczere uczucie przyjaźni. Podobnie jak ich poprzedniczka Shirley i Caroline dążą do samodzielności i chcą same decydować o swoim życiu. Shirley nie boi się wyrażać śmiałych opinii i poglądów, które niejednokrotnie nie zgadzają się z ogólnie przyjętymi normami społecznymi.

Shirley to także powieść ukazująca z całym rozmachem obraz ówczesnego społeczeństwa i przemian jakie w tamtym czasie nękały północną Anglię. Tematy społeczne są tu dużo mocniej zaakcentowane w porównaniu z pierwszą powieścią autorki, a ona sama poprzez usta bohaterów, dokonuje niezwykle trafnej oceny i krytyki prowincjonalnego społeczeństwa. Dlatego nie mogę się zgodzić z stwierdzeniem, które kilkakrotnie rzuciło mi się w oczy, że powieść Charlotte Brontë to wyłącznie ckliwy romans. To powieść społeczno – obyczajowa, gdzie uczucia głównych bohaterów są pretekstem to formułowania, niezwykle śmiałych jak na tamten okres tez i poglądów. 

" Wierzę, że zdolność do bycia szczęśliwym leży w nas samych (…). "

Co do samej powieści, jest ona napisana równie pięknym językiem co Dziwne losy Jane Eyre i inne powieści pozostałych sióstr Brontë. Należy jednak zaznaczyć, że mniej cierpliwy czytelnik nie odnajdzie w literaturze tego typu zaskakujących zwrotów akcji czy bardzo dynamicznej fabuły. Shirley prowadzona jest powoli i nieśpiesznie, jednocześnie brak tu monotonni i nudy. To literatura dla czytelników, którzy smakują każdy opis i słowo, całkowicie zatracając się w klimacie prowincjonalnych miast i wsi.

Charlotte Brontë stworzyła przepiękną opowieść o sile kobiecości i przyjaźni. To wspaniały manifest kobiecej niezależności, a także krytyka ówczesnego społeczeństwa i zapowiedź nadchodzących przemian społecznych i gospodarczych. Ogromnie żałuję, że ta niezwykła autorka odeszła w tak młodym wieku, pozostawiając po sobie zaledwie cztery powieści, które wszystkie od pewnego czasu możemy poznać w polskim przekładzie.

Ocena 9,5/10

Za powieść, ogromnie dziękuję wydawnictwu MG!

Anna Pawłowska

Książkoholik z powołania